Cenevre merkezli Milletlerarası Karayolu Federasyonu’nun (IRF) Dünya Yol Kongresi, “Hareketliliği Güçlendirmek için Bağlanıyoruz: Herkes için Sürdürülebilir Bir Geleceğin Sağlayıcısı Olarak Yollar” temasıyla bu yıl İstanbul Kongre Merkezi’nde başladı.
4 yılda bir gerçekleştirilen kongrenin açılış konuşmasını, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, IRF Lideri Dimitris Mandalozis ve Avrupa Yatırım Bankası (EIB) Lider Yardımcısı Robert de Groot gerçekleştirdi.
Uraloğlu, kongrede yaptığı konuşmada,1948’den bu yana IRF’nin sürdürülebilir hareketlilik sağlayan yolların ve yol ağlarının geliştirilmesi için çalıştığını belirterek, Türkiye’nin de Yollar Türk Ulusal Komitesi eliyle 1991’den bu yana bu itibarlı tertibin bir üyesi olmaktan gurur ve memnuniyet duyduğunu söyledi.
Kongrede mobilite, dijitalleşme, iklim değişikliği ve yeşil dönüşüm bahislerinin bütün taraflarıyla tartışılacağını aktaran Uraloğlu, ortak aklın tahlilleriyle dala büyük katkılar sağlayacaklarına canı gönülden inandığını tabir etti.
TÜRKİYE’NİN ULAŞIMDAKİ KONUMU
Uraloğlu, Türkiye’nin coğrafik ve kültürel olarak kıtaların, medeniyetlerin, Tarihi İpek ve Baharat yolları üzere kadim ulaşım koridorlarının tam da kesişme noktasında bulunduğunu vurgulayarak, şu ifadeyi kullandı:
Asya ve Avrupa ortasındaki doğu-batı koridorunda doğal bir köprü olduğu üzere Kafkas ülkeleri ve Orta Asya’dan Afrika’ya uzanan koridorun da tam merkezinde bulunuyor. Dünyadaki gelişmeler, ülkemizin kilit noktasını teşkil ettiği Orta Koridor’un stratejik değerini bir kere daha ortaya koymuştur. Ülkemiz, Orta Koridor’un geliştirilmesi kapsamında, 2017’de faaliyete geçen, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu, Avrasya Tüneli, Marmaray, Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Kuzey Marmara Otoyolu üzere birçok mega projeyi hayata geçirmiş ve yenilerini de hayata geçirmek için çalışmaktadır.
“KALKINMA YOLU PROJESİ, AVRUPA’NIN HER ÜLKESİNE KESİNTİSİZ ULAŞIM SAĞLAYACAK”
Bakan Uraloğlu, Kalkınma Yolu Projesi’ne değinerek, projenin Irak’taki FAV Limanı’ndan Londra’ya kadar kara ve demir yolu ile Avrupa’nın her ülkesine kesintisiz ulaşım sağlayacağını belirtti.
2030’da tamamlanması planlanan projenin Fav Limanı’ndan Türkiye’ye kadar uzanan yaklaşık 1200 kilometrelik otoyol ve demir yolu inşasını içerdiği bilgisini paylaşan Uraloğlu, şöyle devam etti:
Ülkemizde Kalkınma Yolu koridoru ile alakalı, Ovaköy’den Edirne’ye kadar 2 bin 94 kilometrelik güzergahta demir yolu ve 1923 kilometrelik güzergahta kara yolu altyapısını geliştiriyoruz. Burada yeri gelmişken belirtmek istiyorum ki Kalkınma Yolu Projesi’nin en değerli güzergahlarından birisi olan Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nden geçecek demir yolu projesine milletlerarası kredi kuruluşlarının son vakitlerde çok ağır bir ilgisinin olduğunu memnuniyetle görmekteyiz. Bilhassa Dünya Bankasının yakın ilgisini tabir etmek isterim. 2025’in birinci aylarında bu projenin üretim sürecine başlanması konusunda somut adımlar atacağımızı da sizlere burada söyleyebilirim.
Uraloğlu, ulaşım siyasetlerinde global ve bölgesel kaideler ışığında yine tanımlamanın ve aktüel tutmanın en kıymet verdikleri hususların başında geldiğini kaydederek, Türkiye’yi hava yollarından deniz yollarına, kara yolundan demir yollarına çok modlu nakliyat altyapısı sunan milletlerarası bir lojistik merkezine dönüştürdüklerini lisana getirdi.
Bugün toplam 68 bin 494 kilometrelik kara yolu ağımızın 29 bin 590 kilometresi bölünmüş yol ağından oluşuyor ve 81 vilayetimizin 77’sini de bölünmüş yol ağlarıyla birbirine bağlamış durumdayız. 2002’de 1714 kilometre olan otoyol ağımızı da son 22 yılda yapılan 2 bin 82 kilometrelik yol ağıyla 3 bin 796 kilometreye yükselttik. Kuzey Marmara Otoyolu ve Yavuz Sultan Köprüsü’nün yanı sıra Avrasya Tüneli, Osmangazi Köprüsü ve İstanbul-İzmir Otoyolu, 1915 Çanakkale Köprüsü, Ankara-Niğde Otoyolu üzere mega kara yolu projelerini kamu-özel dal işbirliğiyle kısa müddette tamamlayarak hizmete sunduk.
BÖLÜNMÜŞ YOL UZUNLUĞU
Uraloğlu, şu anda bölünmüş yolların uzunluğunun toplam yol ağının yüzde 43’ünü oluşturmasına rağmen, bütün yol ağındaki hareket eden trafiğin yaklaşık yüzde 83’üne bu bölünmüş yolların hizmet verdiğini belirtti.
Bölünmüş yollarda seyahat eden vatandaşların yıllık 739 milyon saat ile yaklaşık 2 milyar 437 milyon litre akaryakıt tasarrufu sağladığını aktaran Uraloğlu, “Seyahat süresindeki kısalmalardan yaklaşık 113 milyar 870 milyon lira iş gücü tasarrufu, akaryakıttan ise yaklaşık 83 milyar 622 milyon lira olmak üzere yıllık toplam 197 milyar 492 milyon lira ekonomik yarar sağlıyoruz. Ayrıyeten son 22 yılda yapılan yatırımlarla trafik kazalarında 100 milyon taşıt-kilometre başına hayatını kaybeden kişi sayısını da yüzde 77 oranında azaltmış olduğumuzu iftiharla söylemek isterim.” tabirlerini kullandı.
“KARA YOLU BÖLÜMÜ ULAŞTIRMADAN KAYNAKLI KARBON EMİSYONLARININ YÜZDE 94,8’İNDEN SORUMLU”
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Uraloğlu, kara yolu dalının ulaştırmadan kaynaklı karbon emisyonlarının yüzde 94,8’inden sorumlu olduğunu ya da kaynağı olduğunu bildiklerinin altını çizerek, kara yolu nakliyatının iklim değişikliği ile çaba kapsamında yapılacak dönüşümlerin tam da merkezinde yer aldığını söyledi.
Kara yolundaki emisyon hissesini azaltmak için kara yolu yük nakliyecilik hissesini daha sürdürülebilir ulaşım modlarına aktarmaya yönelik çalışmalara da devam ettiklerini anlatan Uraloğlu, şunları kaydetti:
Ayrıca, insan ve etraf odaklı akıllı ulaşım tahlilleri geliştirerek, sürdürülebilir ve aktif bir hareketlilik ekosistemi oluşturmayı da hedefliyoruz. Yalnızca bugünün muhtaçlıklarını değil, gelecek kuşakların muhtaçlıklarını da gözeten bir anlayışıyla ülkemizin 2053 net sıfır emisyon maksatlarına emin adımlarla ilerliyoruz. Ulaştırma ve Lojistik Ana Planımız doğrultusunda kara yolu yolcu ve yük nakliyeciliği hissesini yüzde 72’den yüzde 57’ye düşürürken, demir yolu yük nakliyatı hissesini yüzde 5’ten yüzde 22’ye çıkarmayı hedeflemekteyiz.
Bu doğrultuda, 2023’te 13 bin 919 kilometre olan demir yolu ağını 2028’de 17 bin 287 kilometreye, 2053’te ise 28 bin 600 kilometreye çıkarmayı hedefliyoruz. Ayrıyeten, yıllık demir yolu yolcu sayısının 25 milyondan 270 milyona, yük nakliyatının ise 32 milyon tondan 448 milyon tona çıkarmayı planlıyoruz. Tıpkı vakitte, limanlar, sanayi bölgeleri ve lojistik merkezlerle kontaklı iltisak sınırlarını artırmayı ve lojistik merkez sayısını 28’e çıkarmayı hedefliyoruz.
Uraloğlu, “Sürdürülebilir Akıllı Ulaşım” gayesi doğrultusunda da ulaşım altyapısının çevresel tesirlerini azaltmaya devam ettiklerini bildirdi.
Bölünmüş yollar sayesinde seyahat müddetlerinin kısalmasıyla trafikteki motorlu taşıtlardan kaynaklanan egzoz emisyonlarını yıllık yaklaşık 5,27 milyon ton azalttıklarını lisana getiren Uraloğlu, “Bu kapsamda, Sürdürülebilir, Akıllı Hareketlilik Stratejisi ve Hareket Planlarımızı oluşturduk. Güç verimliliği ve çevreci ulaşımın teşvik edilmesi için yürürlüğe giren yönetmelikler sayesinde yakıt tüketiminin azaltılması, alternatif yakıtların kullanımı ve elektrikli skuter üzere yeni kuşak mobilite tahlillerinin yaygınlaştırılmasını da sağlıyoruz.” dedi.
“ELEKTRİKLİ ARAÇLARIN TÜRKİYE’DE YAYGINLAŞMASI İÇİN GEREKLİ ÇALIŞMALARI YAPIYORUZ”
Çünkü biliyoruz ki artık hareketliliğin geleceği, otonom, elektrikli ve sürdürülebilir olmaktan geçmektedir. Dönüşüm çoktan başlamış durumda. Otomobiller sürüşümüzü desteklemeye hatta kendi kendilerini sürmeye başlamıştır diyebilirim. Tıpkı vakitte, elektromobilite, hidrojen yakıt ve fosil bazlı olmayan yakıtlara geçiş, karbon ayak izinin azaltılmasında merkezi bir rol oynayacaktır. Geçiş süreci giderek sürat kazanıyor ve önümüzdeki yıllarda daha da gelişecek. Ayrıyeten güçte dışa bağımlılığın azaltılması için kara yolu ağımızda güneş gücü üzere yenilenebilir güç kaynaklarını da yaygınlaştırıyoruz.
Tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de ulaşım dalında teknolojik dönüşümün en değerli destekleyici ögeleri ortasında akıllı ulaşım sistemlerinin (AUS) yer aldığını hatırlatan Uraloğlu, AUS alanında yaşanan gelişmelerin ülke stratejisi olarak benimsenmesi ve ulaştırma dalındaki yenilikleri bir plan dahilinde hayata geçirdiklerini şöyle anlattı:
Teknolojik gelişmeler ışığında trafik-yol güvenliğinin artırılması, fiyat toplama sistemlerinin sağlıklı halde işlemesi, yol kullanıcılarıyla irtibatın aksamadan devam etmesi üzere süreçlerin geliştirilmesi için akıllı ulaşım sistemlerinden faydalanıyoruz. Bu kapsamda ülke genelindeki otoyol, devlet ve vilayet yolları üzerinde, 3 bin 21 adet sinyalizasyon, 5 bin 152 adet kamera, 149 adet Meteoroloji İstasyonu, 710 adet Değişken Bildiri İşareti, 1120 adet Değişken Trafik İşareti mevcut olup, haberleşme altyapısı için 7 bin 756 kilometrelik fiber optik kablo altyapısını da inşa ettik. Bu uzunluğu birinci etapta 15 bin kilometreye çıkarmak için çalışmalarımıza da orta vermeden devam ediyoruz.
“SON 22 YILDA ÜLKEMİZİN ULAŞIM VE BAĞLANTI ALTYAPISINA 277 MİLYAR DOLAR YATIRIM GERÇEKLEŞTİRDİK”
Bakan Uraloğlu, çok yakın bir vakit evvel Kooperatif Akıllı Ulaşım Sistemlerine Yönelik Merkezi Yazılım Platformu Geliştirilmesi Projesi’ni de hayata geçirdiklerini bildirdi.
Proje kapsamında oluşturulacak merkezi yazılımı tamamlandıktan sonra tüm Karayolları bölge müdürlüklerinde de bunu kullanmaya başlayacaklarını tabir eden Uraloğlu, “Kooperatif Akıllı Ulaşım Sistemleri Test ve Uygulama Koridoru’nu kurmak için de Bakanlık olarak çalışmalara başladık. İstanbul’da Hasdal ile İstanbul Havalimanı ortasında ve Antalya’da kurulacak olan iki pilot koridorda, trafik kazalarını ve trafik sıkışıklığını azaltmayı, ulaşım güvenliğini artırmayı, yakıt tüketimini düşürmeyi ve olumsuz çevresel tesirleri azaltmayı da hedefliyoruz.” şeklinde konuştu.
“TÜRKİYE KART” PROJESİ
Uraloğlu, akıllı otoparklara, yolcu bilgilendirme, ödeme sistemlerine yönelik faaliyetlerinin de devam ettiğini kaydederek, “Türkiye Kart” projesi ile yenilikçi bir ödeme sistemi oluşturarak, seyahat planlama, ödeme ve bilet süreçlerini kolaylaştırdıklarını lisana getirdi.
Havacılık alanında da ülkeyi bir global havacılık merkezine dönüştürdüklerine değinen Uraloğlu, 2002’de iç çizgilerdeki faal havalimanı sayısının 26 olduğunu, hizmete açılan Çukurova Memleketler arası Havalimanı ile bu sayıyı 58’e yükselttiklerini anımsatarak şu sözleri kullandı:
Bugün dış sınırlarda 131 ülkede 347 farklı noktaya hava yoluyla ulaşılabilir duruma geldik. Bu yılın sonunda dış sınırlardaki uçuş nokta sayımızı 349’a çıkarmış olacağız. Havalimanlarımızda gerçekleşen faaliyetlerin çevresel tesirlerini denetim altına almak için de 2020 yılında ‘Karbonsuz Havalimanı Projesi’ni de başlattık. Ülkemiz, karbonsuz havalimanı sertifikasına sahip 50 havalimanıyla bu kapsamda Fransa’dan sonraki en yüksek sayıda sertifikasyona sahip ikinci ülke pozisyonuna da gelmiş durumda.” dedi.
İSTANBUL HAVALİMANI
İstanbul Havalimanı’nın günlük ortalama 1500’e yakın uçuş ile bugün dünyanın en büyük global transit merkezlerinden biri olduğunu aktaran Uraloğlu, Avrupa’nın en ağır havalimanları sıralamasında da birinci sırayı aldığını belirterek şöyle konuştu:
Sabiha Gökçen ve Antalya Havalimanları yeniden birinci 10 Havalimanı ortasında yer almaktadır. Türkiye’deki havalimanlarımızı kullanan yolcu sayısı 177 milyonu geçerken, bu yıl sonunda bu sayının 236 milyonun, 2025 sonunda ise bu sayının 250 milyonun üstüne çıkacağını öngörüyoruz. Son 22 yılda 60 milyar doları kamu-özel bölüm işbirliği projeleri olmak üzere ülkemizin ulaşım ve irtibat altyapısına 277 milyar dolar yatırım gerçekleştirdik.
