Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Tarımsal Biyoteknoloji Bölümünden Arş. Gör. Dr. Bayram Ali Yerlikaya yürütücülüğünde, Prof. Dr. Musa Kavas’ın araştırmacı olarak yer aldığı proje, TÜBİTAK 1002-A Programı kapsamında desteklenmeye hak kazandı. Proje kapsamında, CRISPR teknolojisi kullanılarak domates bitkisinde antosiyanin birikiminin artırılmasıyla, hem gen dönüşümünün hızlı ve düşük maliyetli biçimde görsel olarak tespiti hem de yüksek antioksidan kapasiteye sahip yeni domates hatlarının geliştirilmesi hedefleniyor.
“CRISPR teknolojisiyle yerli ve yenilikçi bir belirteç sistemi”
Proje kapsamında, antosiyanin biyosentezini baskılayan bir hedef genin CRISPR/Cas9 teknolojisi ile susturulması planlanıyor. Bu sayede, domates bitkisinde antosiyanin birikimi artırılarak hem transformasyon başarılarının hızlı ve düşük maliyetli biçimde görsel olarak tespiti hem de yüksek antioksidan kapasiteye sahip yeni domates hatlarının geliştirilmesi amaçlanıyor.
Projeyle geliştirilecek sistem, klasik floresan belirteçlerin (GUS, GFP) aksine ekipman gerektirmeyen, çıplak gözle ayırt edilebilen yerli bir görsel marker oluşturmasıyla özgün bir nitelik taşıyor. Böylece, bitki ıslahı ve biyoteknoloji araştırmalarında zaman ve maliyet tasarrufu sağlayan, sürdürülebilir ve yenilikçi bir tarım teknolojisi ortaya konmuş olacak.
“Antosiyaninler hem bitki hem insan sağlığı için önemli”
Proje yürütücüsü Arş. Gör. Dr. Bayram Ali Yerlikaya, antosiyaninlerin bitkilerde mor, kırmızı ve mavi renklenmeden sorumlu doğal bileşikler olduğunu belirterek, “Antosiyaninler yalnızca bitkilerde stres toleransını artırmakla kalmıyor, aynı zamanda güçlü antioksidan özellikleri sayesinde insan sağlığı açısından da büyük önem taşıyor. Bu nedenle, domateste antosiyanin birikimini artırmak hem bilimsel hem de uygulamalı açıdan değerli bir hedef. Proje sonuçlarının, uluslararası hakemli dergilerde yayımlanması ve uluslararası bilimsel konferanslarda sunulması planlanıyor. Bu sayede, üniversitemizin tarımsal biyoteknoloji alanındaki uluslararası görünürlüğü ve bilimsel katkısı daha da güçlenecek. Üniversitemiz olarak, bilimsel üretkenlikleriyle önemli bir başarıya imza atan proje ekibini tebrik ediyor, araştırma faaliyetlerinde başarılarının devamını diliyoruz” dedi.