Türkiye’nin farklı illerindeki cezaevlerinde mahkumların grev başlatması üzerine düzenlenen ve 2’si asker, 30’u tutuklu toplam 32 kişinin hayatını kaybettiği “Hayata Dönüş” operasyonu davasında 15 yıl sonra mahkeme, davanın zaman aşımına uğradığı gerekçesiyle düşmesine hükmetti.
Türkiye’nin birçok noktasında F tipi cezaevi uygulamasına karşı çıkan mahkumlar, 2000 yılının Ekim ayında grev başlatmıştı. Grevin devam etmesi üzerine 19 Aralık 2000 tarihinde 20 cezaevinde ’Hayata Dönüş’ adlı operasyon düzenlenmişti. Düzenlenen operasyonlarda 2’si asker, 30’u tutuklu toplam 32 kişi hayatını kaybetmiş, yüzlerce mahkum da yaralanmıştı. Yaşananların ardından açılan 4 davada çeşitli kararlar açıklanmıştı. Bayrampaşa Cezaevi’nde 12 tutuklu ve hükümlünün ölümüne ilişkin 194 sanığın yargılandığı dava 15 yılın ardından karara bağlandı. Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmada hayatını kaybeden Murat Ördekçi’nin ablası İclal Şirin ile tarafların avukatları hazır bulunurken, sanıklar duruşmaya katılmadı.
“Bu operasyonun emrini verenler hiç yargılanmadı”
Operasyon sırasında hayatını kaybeden Murat Ördekçi’nin ablası İclal Şirin, “Olayın üzerinden 25 yıl, davanın açılmasının üzerinden 15 yıl geçti. Bir arpa boyu yol alınmadı. Kardeşim boş yere öldürüldü. Mahkumlar isterse sakin şekilde tahliye edilebilirdi. Bu operasyonun emrini verenler hiç yargılanmadı. Kartalkaya dosyası 9 ayda bitti, bizimki neden 15 yıl sürdü?” şeklinde konuştu.
Duruşmada 15 yılın ardından esasa ilişkin kararını açıklayan mahkeme heyeti, davada olağanüstü zaman aşımı olan 22 yıl 6 ayın dolduğu gerekçesiyle davanın düşürülmesine hükmetti. Kararda, Ümraniye Cezaevi operasyonu davasında verilen düşme kararı emsal olarak gösterildi.
Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından operasyona ilişkin hazırlanan iddianamede, 39 jandarma görevlisinin görev sınırlarını aşarak aşırı güç ve silah kullanıp faili belli olmayacak şekilde 12 kişinin ölümüne sebep oldukları, 29 kişiyi de öldürmeye teşebbüs ettikleri belirtilmişti. İddianame kapsamında 39 jandarma hakkında ‘görevin ifası sırasında kasten öldürme’ ve ‘görevin ifası sırasında kasten öldürmeye teşebbüs’ suçlarından değişen oranlarda 40 yıla kadar hapis cezası talep edilmişti. Yargılama sürerken İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan ek iddianamede ise 157 sanık hakkında ‘kasten öldürme’ suçundan ceza talebinde bulunulmuştu. İddianamenin Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki dosya ile birleştirilmesiyle sanık sayısı 196’ya yükselmişti. Yargılama sürerken 2 sanık hayatını kaybetmişti.
Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 194 sanığın yargılandığı davanın 45. celsesinde mahkeme, 9 Aralık günü ara kararını açıklamıştı. Mahkeme ara kararında dönemin İçişleri Bakanı Sadettin Tantan ile o dönemde Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü görevini yapan Ali Suat Ertosun’un İstanbul’da iseler duruşma salonuna gelerek, değillerse SEGBİS bağlantısı yapılarak duruşmada tanık olarak dinlenilmesine karar vermişti.