Beyaz Saray, ABD Başkanı Donald Trump ile Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman arasında imzalanan nükleer enerji, kritik mineraller, yapay zeka ve savunma alanlarını kapsayan kapsamlı anlaşmaların, ikili stratejik ortaklığı “tarihi bir seviyeye” taşıdığını duyurdu. Açıklamada özellikle Suudi Arabistan’ın ABD’deki yatırım taahhüdünün yaklaşık 1 trilyon dolara yükseldiği vurgusu yapıldı.
ABD Başkanı Donald Trump’ın Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile Washington’da gerçekleştirdiği görüşmenin ardından Beyaz Saray kapsamlı bir yazılı açıklama yayımladı. Açıklamada, iki ülkenin ekonomik, savunma ve teknoloji alanlarındaki stratejik ortaklığını “tarihi ölçekte genişleten” bir dizi anlaşmanın imzalandığı belirtildi. Mayıs ayında Riyad’da yapılan temasların üzerine inşa edilen bu yeni işbirliği paketinin, ABD için sağlanan 600 milyar dolarlık yatırım taahhüdünü neredeyse 1 trilyon dolara çıkardığı kaydedildi.
Nükleer enerji ve kritik madenlerde stratejik işbirliği
Beyaz Saray’ın açıklamasında, iki ülkenin “Sivil Nükleer Enerji İşbirliği Müzakerelerinin Tamamlanmasına İlişkin Ortak Bildirge”yi imzaladığı, bunun uzun vadeli ve milyarlarca dolarlık ortaklık için yasal temel oluşturduğu bildirildi. Anlaşma kapsamında tüm nükleer işbirliğinin “yayılmanın önlenmesi standartlarına tam uygun şekilde” yürütüleceği vurgulandı. ABD ve Suudi Arabistan ayrıca kritik mineraller alanında bir çerçeve anlaşması imzalayarak tedarik zincirlerinin çeşitlendirilmesi konusunda ulusal stratejilerini uyumlu hale getirdi. Anlaşmanın, ABD’nin bu alandaki küresel bağımlılığını azaltma hedefiyle doğrudan örtüştüğü belirtildi.
Yapay zeka mutabakat zaptı imzalandı
İki ülke arasında imzalanan “Yapay Zeka Mutabakat Zaptı”, Suudi Arabistan’a Amerikan yapay zeka sistemlerine erişim sağlarken, ABD teknolojisinin yabancı etkilerden korunmasını güvence altına alıyor. Açıklamada, anlaşmanın ABD’li yenilikçilerin küresel yapay zeka ekosistemini şekillendirmeye devam edeceğinin altı çizildi.
Stratejik savunma anlaşması: F-35 ve tank satışları onaylandı
Trump ve Selman’ın imzaladığı ABD-Suudi Stratejik Savunma Anlaşması (SDA), iki ülke arasındaki 80 yıllık savunma ortaklığının “tarihi ölçekte güçlendirilmesi” olarak tanımlandı. Açıklamada, “Gelecekteki F-35 teslimatları dahil yeni savunma satış paketinin onaylanması, ABD savunma şirketlerinin Suudi Arabistan’da daha etkin faaliyet gösterebilmesi için yeni düzenlemeler ve 300 Amerikan tankı için anlaşma” başlıkları öne çıktı. Beyaz Saray, bu anlaşmalarla ABD’nin Orta Doğu’daki caydırıcılığının daha da pekiştiğini vurgulayarak, Suudi Arabistan’ın ABD’nin bölgesel güvenlik maliyetlerine katkısını artıracağını belirtti.
1 trilyon dolarlık yatırım sözü
Suudi Arabistan’ın ABD altyapısı, ileri teknoloji ve endüstri alanlarına yapacağı toplam yatırım taahhüdü yaklaşık 1 trilyon dolara yükseldi. Bu yatırım paketinin doğrudan Amerikan toplumlarına yansıyacağı ve yüksek ücretli iş alanları oluşturacağı belirtildi. Öne çıkan ekonomik maddeler arasında; “Tarife dışı engellerin azaltılması ve ticaret standartlarının uyumlaştırılması için ortak çalışma, Mevcut Ticaret ve Yatırım Çerçeve Anlaşması’nın daha etkin şekilde kullanılması, ABD Federal Motorlu Taşıt Güvenlik Standartları’na uygun araçların Suudi Arabistan tarafından tanınması, Sermaye piyasası teknolojisi ve finansal regülasyonlarda işbirliği, Amerikan ihracatını artıracak yeni yatırım fırsatlarının geliştirilmesi” yer aldı.
Beyaz Saray, açıklamanın sonunda bu anlaşmaların, Trump yönetiminin “Önce Amerika” yaklaşımının somut bir yansıması olduğunu belirtti. Nükleer enerji, kritik mineraller, yapay zeka ve savunma başlıklarında yapılan düzenlemelerin, önümüzdeki on yıllar boyunca “Amerikan işçileri ve aileleri için büyük kazanımlar oluşturacağı” ifade edildi.