Yerli ve ulusal teknolojilerin ülke savunmasında kullanılması Türkiye’nin gücü artırırken birebir vakitte askeri harcamaların bütçe üzerindeki yükü hafifledi.
Türk savunma sanayiinde yerli ve ulusal tahlillerin artmasıyla 2000 yıllarında başında karşı karşıya kalınan yüksek maliyetler değerli ölçüde azaldı.
Türk savunma sanayii bünyesinde geliştirilen yerli ve ulusal tahliller sayesinde savunma harcamalarının Gayri Safi Yurt İçi Hasılaya (GSYİH) oranı geriledi.
Türk savunma sanayiinin “millileşme” süreci, pek çok askeri teknolojinin yurt içinde üretilmesine imkan tanıyarak dışa bağımlılığı azalttı.
İNSANSIZ HAVA SAVAŞLARI
Özellikle insansız hava araçları (İHA) ve silahlı insansız hava araçları (SİHA), zırhlı kara araçları, ulusal gemiler, füzeler ve radar sistemleri üzere birçok stratejik eser artık yerli kaynaklarla üretiliyor.
SAVUNMA SANAYİİNE KATILANLAR
Bu projelerin başını Bayraktar TB2, Bayraktar Akıncı, Anka, Aksungur üzere İHA/SİHA projeleri çekti. Bunlar mühimmat, füze, silah sistemleri, ulusal gemiler ve askeri kara araçlarıyla desteklendi. Birçok kritik alt sistem de yerlileştirildi.
MALİYETLER DÜŞTÜ
Yerli üretim, ithalat maliyetlerini kıymetli ölçüde düşürdü, birebir vakitte dışa bağımlılığı azaltarak stratejik özerklik sağladı. Türkiye’nin 1970 ve 1979 yılları ortasında askeri ve savunma harcamalarının yüzde 50’si ithalattan oluşurken, bu oran 2000 ve sonrasında yüzde 10’nun altına düştü.
Savunma sanayiinde yerlilik oranı 2002 yılında yüzde 20 iken, 2023 yılında bu oran yüzde 75-80’e ulaştı. Bu muvaffakiyet, dış alımların maliyetini büyük ölçüde azalttığı üzere, yerli firmaların teknoloji üretme kapasitesini de artırdı.
SAVUNMA SANAYİİ İHRACATI BÜYÜDÜ
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) bilgilerine nazaran, Türkiye’nin savunma ihracatı da bu süreçte büyüme göstererek 2002’de 250 milyon dolar düzeylerinden 2023 yılında 5,5 milyar dolara çıktı. Bu da yerli üretimin ülke iktisadına katkısını gösterdi.
Yerli ve ulusal teknolojilerin artması, yalnızca maliyetleri düşürmekle kalmadı, birebir vakitte Türkiye’nin savunma sanayiinde daha bağımsız bir aktör olmasını sağladı. Ulusal teknolojilerin geliştirilmesi, envanterdeki kritik sistemlerin dışa bağımlılığını azaltarak, ulusal güvenliğin güçlenmesine katkıda bulundu. Ayrıyeten yerli üretimle elde edilen teknolojiler, Türkiye’nin savunma ihracatını artırarak ülkeye döviz kazandırdı ve ekonomik büyümeye katkı sağladı.
İSTİHDAMA KATKI
Savunma sanayii projeleri, Türkiye’nin askeri, ekonomik, teknolojik gelişimine katkıda bulunurken, bu alandaki işletme ve istihdam sayısını da olumlu istikamette etkiledi. İşte yıllara nazaran savunma sanayii harcamalarının GSYİH içindeki hissesi:
YERLİ VE ULUSAL ÜRETİM ORANI ARTTI
Son yıllarda Türkiye’nin savunma sanayiide yerli ve ulusal üretim oranının süratle artması, ülkenin askeri harcamalarının GSYİH’ye oranında değerli bir düşüşe neden oldu.
Stockholm Memleketler arası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) datalarına nazaran, Türkiye 2000’li yılların başlarında savunma harcamalarını artırarak bölgesel ve global tesirini güçlendirmeye odaklandı, fakat yerli ve ulusal savunma sanayiinin gelişmesiyle birlikte, askeri harcamaların ekonomik büyümeye oranı yıllar içinde geriledi.
2001 yılında Türkiye’nin savunma harcamaları 7,2 milyar dolar olarak gerçekleşirken, bu sayı birebir yıl Türkiye’nin GSYİH’sının yüzde 3,6’sına karşılık geldi. O periyotta, savunma sanayiinin büyük ölçüde dışa bağımlı olması nedeniyle yüksek maliyetlerle karşı karşıya kalınıyordu.
HARCAMALARIN GSYİH’YA ORANI YÜZDE 1,5’E İNDİ
2002 yılında yüzde 3,8’e kadar çıkan bu oran yerli üretim kapasitesinin artması sayesinde izleyen yıllarda düşmeye başladı. 2023 yılına gelindiğinde Türkiye’nin savunma harcamaları 17 milyar dolara yükselmesine karşın, bu harcamaların GSYİH’ya oranı yüzde 1,5’e kadar geriledi.
